Мазмұны
Freedom House-тың интернет бостандығының жағдайы туралы жыл сайынғы есебіне сәйкес, 2019 жылы елдегі жағдай нашарлады: жыл қорытындысы бойынша Қазақстан, Таиланд пен Ресей арасында орналасып, 46-орыннан 50-орынға төмендеді. Осы рейтингте біздің алдымызда Беларусь (48-ші орын), Әзірбайжан (45-ші орын) және Қырғызстан (25-ші орын) тұр.
Жыл сайынғы рейтинг баспа, хабар тарату және онлайн-БАҚ бостандығының дәрежесін келесі көрсеткіштер бойынша бағалайды:
- интернетке қол жеткізу үшін кедергілердің болуы (қол жеткізу үшін инфрақұрылымдық және экономикалық кедергілер, интернет-провайдерлердің меншік құқықтарын заңды бақылау және бақылау, сондай-ақ реттеуші органдардың тәуелсіздігі; Қазақстанда ықтимал 25 балдан 10 балл бар);
- контентке қатысты шектеулер (сайттар мен контентті бұғаттау, цензура; Қазақстанда мүмкін болған 35 ұпайдың 11 ұпайы бар);
- пайдаланушының құқықтарын бұзу (онлайн-қызметті қадағалау, құпиялылық және онлайн-сөз сөйлеу үшін салдарлар; Қазақстанда мүмкін болған 40 баллдан 11 балл бар).
Рейтинг қорытындысы бойынша Freedom House әлемді «еркін»,«жартылай еркін» және «еркін емес» интернеті бар елдерге бөледі. 100 баллдан 32 балл жинаған Қазақстан соңғы санатқа жатады.
Сарапшылар интернет бостандығы деңгейінің нашарлауын, ең алдымен, тәуелсіз сайттарды бұғаттаумен және митингілер кезінде интернетке қол жетімділікті жергілікті шектеумен байланыстырады. Сонымен қатар, билік әлеуметтік медианы қоғамдық сананы айла-шарғы жасау және өз азаматтарын бақылау үшін пайдаланады, боттардың көмегіне жүгінеді және желідегі мәлімдемелер үшін қудалауды жалғастырады. Бұл 2019 жылғы пайдаланушыларды «қуантқан» жалғыз жыл емес: елді цифрландыру тарихында алғаш рет мамыр айында «шатдаун»(елге кибер-шабуыл) байқалды.
Азаттық
Біз кері қадам жасамай, халықаралық рейтингтердегі өз позицияларымызды жақсартамыз деген үміттеміз.
