Мазмұны
2023 жылғы 7 маусымда ақпарат және әлеуметтік даму Министрлігінің телеграм-каналы «Онлайн-платформалар және онлайн-жарнама туралы» заң жобасын бірінші оқылымда мақұлдау туралы хабарлама жариялады [1]:
«Азаматтар өз құқықтарын интернетте қорғауды талап етеді. Олар өздерінің артында мықты мемлекет тұрғанын анық сезінуі керек. Біз қабылдаған заң әлеуметтік медианы бұғаттауға немесе біреудің құқығын бұзуға арналмаған. Екі жыл бұрын кибербуллинг туралы заң қабылданған кезде де келіспеушіліктер болды. Бірақ өмірдің өзі осы заңдардың өміршеңдігі мен қажеттілігін дәлелдеді», – деді «Онлайн-платформалар және онлайн-жарнама туралы» заң жобасы бойынша жұмыс тобының депутаты.
Әлеуметтік медианы бұғаттау тақырыбына назар аударайық.
«Ақпараттандыру туралы» қолданыстағы заңға қайшылық
«Ақпараттандыру туралы» Заңның 18-2-бабы 1-тармағының ағымдағы редакциясы «Онлайн-платформалар және онлайн-жарнама туралы» жаңа Заңмен жұмыс істемеуі мүмкін, онда онлайн-платформалар Қазақстан Республикасының аумағында заңды өкілді тағайындауға міндетті (егер редакция ағымдағы түрде қабылданатын болса).
«Digital Paradigm» ҚҚ және «Eurasian Digital Foundation» ҚҚ осы қабылданған түзетуді Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына қайшы деп санайды.
«Ақпараттандыру туралы» Заңның 18-2-бабының қолданыстағы редакциясы
«Ақпараттандыру туралы» Заңның 18-2-бабының қолданыстағы редакциясы | «Онлайн-платформалар және онлайн-жарнама туралы» Заң жобасының ұсынылып отырған редакциясы |
18-2-бап. Қазақстан Республикасының аумағында шетелдік онлайн-платформаның және жедел хабар алмасу сервисінің қызметі 1. Қазақстан Республикасының аумағында қызметті жүзеге асыру үшін бір ай ішінде Қазақстан Республикасының аумағындағы жүз мыңнан астам пайдаланушыны құрайтын шетелдік онлайн-платформаның және (немесе) жедел хабар алмасу сервисінің меншік иелері және (немесе) өзге де заңды өкілдері бұқаралық ақпарат құралдары саласындағы уәкілетті органмен өзара іс-қимыл жөніндегі өзінің заңды өкілін тағайындайды. | 9-бап. Қазақстан Республикасының аумағында жедел хабар алмасу онлайн-платформасының және (немесе) сервисінің қызметі 1. Бір ай ішіндегі орташа тәуліктік қолжетімділігі Қазақстан Республикасының аумағындағы бір жүз мыңнан астам пайдаланушыны құрайтын онлайн-платформаның және (немесе) лездік хабарлар алмасу сервисінің меншік иелері және (немесе) өзге де заңды өкілдері Қазақстан Республикасының аумағында қызметін жүзеге асыру үшін Қазақстан Республикасының аумағында уәкілетті органмен өзара іс-қимыл жасау жөніндегі өзінің заңды өкілін тағайындайды. |
Осыған байланысты «әсер етушілерге», онлайн-платформалардың «пайдаланушыларына» қатысты нормаларды одан әрі құқық қолдану, сондай-ақ онлайн-платформалардағы материалдарды шектеу туындайды, өйткені қазіргі редакцияда еңгізу туралы құқық қолдану іс жүзінде нәтиже бермеуі мүмкін.
Ұсыныс
«Онлайн-платформалар және онлайн-жарнама туралы» Заң жобасының 9-бабында еңгізу туралы норманы алып тастау керек.
«Онлайн-платформалар және онлайн-жарнама туралы» заң жобасы | |
Заң жобасының редакциясы | Ұсынылған редакция |
9-бап. Қазақстан Республикасының аумағында жедел хабар алмасу онлайн-платформасының және (немесе) сервисінің қызметі 1. Бір ай ішіндегі орташа тәуліктік қолжетімділігі Қазақстан Республикасының аумағындағы бір жүз мыңнан астам пайдаланушыны құрайтын онлайн-платформаның және (немесе) лездік хабарлар алмасу сервисінің меншік иелері және (немесе) өзге де заңды өкілдері Қазақстан Республикасының аумағында қызметін жүзеге асыру үшін Қазақстан Республикасының аумағындауәкілетті органмен өзара іс-қимыл жасау жөніндегі өзінің заңды өкілін тағайындайды. | 9-бап. Қазақстан Республикасының аумағында жедел хабар алмасу онлайн-платформасының және (немесе) сервисінің қызметі 1. Бір ай ішіндегі орташа тәуліктік қолжетімділігі Қазақстан Республикасының аумағындағы бір жүз мыңнан астам пайдаланушыны құрайтын онлайн-платформаның және (немесе) лездік хабарлар алмасу сервисінің меншік иелері және (немесе) өзге де заңды өкілдері Қазақстан Республикасының аумағында қызметін жүзеге асыру үшін [өшірілді] уәкілетті органмен өзара іс-қимыл жасау жөніндегі өзінің заңды өкілін тағайындайды. |
2023 жылы 14 маусымда Мәжіліс екінші оқылымда «Онлайн-платформалар және онлайн-жарнама туралы» Заң жобасын қабылдағаны және оған қатысты түзетулермен Сенатқа жіберілгені туралы ақпарат жариялады [2]. Жаңа салыстырмалы кестеде бұрын жіберілген ұсыныстарды ескере отырып осы бап бойынша пысықталған редакция көрсетілген:
9-бап. Қазақстан Республикасының аумағында онлайн-платформаның жұмыс істеуінің құқықтық режимі 1. Бір ай ішіндегі орташа тәуліктік қолжетімділігі Қазақстан Республикасының аумағындағы бір жүз мыңнан астам онлайн-платформаны пайдаланушыларды құрайтын онлайн-платформаның меншік иелері және (немесе) өзге де заңды өкілдері Қазақстан Республикасының аумағында қызметін жүзеге асыру үшін Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде белгіленген талаптарға сәйкес уәкілетті органмен өзара іс-қимыл жасау жөніндегі өзінің заңды өкілін тағайындайды. |
Web Archive сілтемелері:
[1] «Мәжіліс бірінші оқылымда онлайн-платформалар және онлайн-жарнама туралы заң жобасын мақұлдады», ақпарат және қоғамдық даму Министрлігінің ресми телеграм-арнасы
[2] «Ұлттық қордан балаларға төлемдер мәселелері жөніндегі заң жобасы Мәжілісте бірінші оқылымнан өтті», Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің ресми интернет-ресурсы
