Қазақстан VPN-ге сұраныстың өсуі бойынша топ-10 қатарында

Кіріспе

Top10VPN ресурсының ақпараты бойынша, наразылық болған кезде 5 қаңтарда Қазақстанда VPN-қызметтеріне сұраныс алдыңғы 30 күннің орташа күндік көрсеткішімен салыстырғанда 3405%-ға өсті. Сұраныстың артуы 4-5 қаңтарда мобильді (және кейбір қалаларда үйдің) интернетті өшеріп тастауына байланысты болуы мүмкін.

Елдер антирейтингі

VPN сұрау статистикасына сәйкес келесі рейтинг шығады (үлкеннен кішіге қарай, мәтін Top10VPN бетінен алынды):

1. Танзания

VPN-ге сұраныстың артуы — 18823% (2020 жылғы қазан)

Twitter, Instagram және WhatsApp желілері Vodacom, Airtel, Tiggo, Halotel және Zantel арқылы президенттік сайлау мен ұлттық ассамблея сайлауы қарсаңында бұғатталды. Сондай-ақ, бүкіл елде интернет ішінара тоқтатылды, бұл барлық байланыс операторларына әсер етті.

2. Замбия

VPN-ге сұраныстың артуы — 16341% (2021 жылғы тамыз)

Замбия үкіметі 12 тамызда ұлттық сайлау күні интернетке кіруді шектейтінін растады. Whatsapp, Twitter, Facebook, Messenger және Instagram-ға кіру бұғатталған кезде VPN бағдарламалық жасақтамасына сұраныс күрт өсті.

3. Мьянма

VPN-ге сұраныстың артуы — 7200% (2021 жылғы наурыз)

Мьянмадағы VPN қызметтеріне сұраныс әскери елдер мемлекеттік төңкеріске байланысты Facebook-ке кіруді бұғаттаудан кейін күрт өсті. Әлеуметтік медианы бұғаттау «тұрақтылықты сақтау» үшін жасалынды.

4. Бурунди

VPN-ге сұраныстың артуы — 5686% (2020 жылғы мамыр)

Елдегі VPN-ге сұраныстың жаппай өсуі сайлау күні барлық әлеуметтік медиа платформалар мен хабар алмасу қосымшаларына қол жетімділіктің жабылуына байланысты болды.

5. Эфиопия

VPN-ге сұраныстың артуы — 5109% (2021 жылғы 8-11 қараша)

Елдегі VPN-ге сұраныс 8 қарашада, билік емтихан жұмыстары интернетте жарияланып кеткеннен кейін Facebook, Messenger және Instagram-ды бұғаттаған кезде өсе бастады.

6. Сенегал

VPN-ге сұраныстың артуы — 4200% (2021 жылғы наурыз)

Оппозиция жетекшісі Усман Сонконың қамауға алынуына қарсы наразылықтар зорлық-зомбылыққа ұласқаннан кейін Facebook, YouTube, WhatsApp және Telegram-қа кіру шектеулі болды. 4 наурызда полициямен қақтығыста бір адам қаза тапты.

7. Қазақстан

VPN-ге сұраныстың артуы — 3405% (2022 жылғы қаңтар)

8. Гвинея

VPN-ге сұраныстың артуы — 3043% (2020 жылғы қазан)

Интернетті өшіру елдегі президенттік сайлау нәтижелері қарсаңында Orange желісін пайдаланушыларға әсер етті — қосылу деңгейі қалыпты деңгейдің тек 9% құрады. MTN және Cellcom телекоммуникациялық желілерін пайдаланушылары әлеуметтік желілерді өшірумен кездесті.

9. Венесуэла

VPN-ге сұраныстың артуы — 1737% (2020 жылғы қаңтар)

Instagram, Facebook, Twitter, WhatsApp және Youtube Ұлттық Ассамблея басшылығының сайлауы алдында таңертең бұғатталған кезде VPN қызметтеріне сұраныс күрт өсті. Депутаттар мен БАҚ өкілдерін өшірумен қатар, Ұлттық ассамблея аумағына кіруге тыйым салынды.

10. Әзірбайжан

VPN-ге сұраныстың артуы — 1646% (2020 жылғы қыркүйек)

27 қыркүйекте Армения таулы-Қарабақ аймағына байланысты қақтығыстардан кейін Facebook, Youtube, WhatsApp, Instagram және Twitter-ге кіру бұғатталды.

11. Нигерия

VPN-ге сұраныстың артуы — 1409% (2021 жылғы маусым)

5 маусымда үкімет Twitter-ді президент Мухаммад Бухаридің әлеуметтік медиа платформасының ережелерін бұзғаны үшін твиттер жазбасын алып тастағаны үшін тыйым салғаннан кейін елдегі VPN-ге сұраныс күрт өсті. Алайда, 2022 жылдың қаңтарында компания Нигерия үкіметінің шарттарымен келіскеннен кейін Twitter қайтадан қол жетімді болды. Бұл туралы толығырақ — төменде.

12. Гвинея

VPN-ге сұраныстың артуы — 1257% (2020 жылғы наурыз)

20 наурызда интернетті алғашқы қысқа мерзімді өшіруден бір күн өткен соң, Orange және MTN телекоммуникациялық желілері елдегі даулы референдум кезінде 36 сағат ішінде Facebook, WhatsApp, Instagram және Twitter-ді бұғаттады, бұл VPN қызметіне сұраныстың күрт өсуіне әкелді.

13. Уганда

VPN-ге сұраныстың артуы — 1015% (2021 жылғы қаңтар)

Ел билігі 18 қаңтарда Ұлттық сайлауға байланысты бес күндік үзілістен кейін интернетті қайта қосты, бірақ әлеуметтік желілер әлі бұғаттауда болды.

Тізімде сондай-ақ Қазақстанның ЕАЭО бойынша әріптес елдері бар

Беларусь

VPN-ге сұраныстың артуы — 650% (2020 жылғы тамыз)

Интернеттегі сәтсіздіктер президент сайлауының нәтижелеріне байланысты жаппай наразылықтар кезінде орын алды.

Қырғызстан

VPN-ге сұраныстың артуы — 29% (2020 жылғы қазан)

Парламенттік сайлаудан кейінгі наразылықтарға байланысты үкімет интернетті ішінара өшірді.

Top10VPN өлшеу әдістемесі

«Жаһандық мониторинг мәліметтерін қолдана отырып, біз елдер бойынша VPN сұраныстарының күнделікті көлемін үнемі талдаймыз. Өткен апталармен салыстырғанда белгілі бір аймақтағы қоғамдық-саяси оқиғалармен байланысты сұраныстың кезең-кезеңімен өзгеруін анықтаған кезде біз осы параққа статистика қосамыз.

Сұраныстың өсуін есептеу үшін біз әдетте жоғары сұраныс кезеңіндегі күнделікті іздеудің орташа көлемін алдыңғы отыз күндегі орташа күндік көлеммен салыстырамыз».

Нигерия Twitter-мен келісімге қалай қол жеткізді

Жоғарыда айтылғандай, Нигерия Twitter-ді 2021 жылдың маусымында бұғаттады, өйткені әлеуметтік желі Нигерия президенті Мухаммаду Бухаридің твиттер жазбасын ережелерді бұзғаны үшін алып тастады. Осы оқиғаға байланысты осы елдегі VPN-ге сұраныс деңгейі 1409%-ға өсті.

Twitter 7 ай бойы қол жетімді болмады, бірақ жақында Нигерия әлеуметтік желіге кіруді ашаты жайлы жаңалық пайда болды, бірақ компания үкіметі ұсынған кейбір шарттармен:

Нигерияда тіркелу, яғни өз кеңсеңізді ашу;
өкіл тағайындау;
салықтарды төлеу;
Twitter қауымдастығының ережелерін бұзатын тыйым салынған мазмұнды басқару үшін Нигерияны, мемлекеттік қызметкерлер мен Twitter арасындағы тікелей байланыс үшін өз порталында тіркеу;
Нигерия заңдарына құрметпен қарау.

Twitter өз келісімін берді және жақын арада осы елде жұмысын қайта бастайды.

Welcome back!
Let me join fellow countrymen and women in welcoming the resolution of the impasse between the Federal Government of Nigeria and Twitter Inc., leading to the laying of a "foundation for a mutually beneficial future with endless possibilities."
— Garba Shehu (@GarShehu) January 13, 2022

Президент Garba Shehu спикерінің твиттері

Қазақстанда әзірге Мeta-мен контент бөлігінде компаниямен өзара іс-қимыл туралы келісім жасалынған сияқты, Twitter-мен тығыз өзара іс-қимыл болған жоқ.