Мазмұны
2020 жылдың 3 қыркүйегінде жаңалықтар порталы Informburo.kz Қазақстанда онлайн-петицияларға арналған бірыңғай платформаның пилоттық жобасы іске қосылғанын хабарлады. Платформаны ҚҚ«Қолданбалы зерттеулер орталығы "Talap"» әзірледі және ол Қазақстан азаматтары өз электрондық петициясын бере алатын немесе қолда бар бастамаларға қол қоя алатын сайт болып табылады.
Арай Жауперова
Қол жинауды бастау үшін азамат «Петиция қалдыру» қосымша бетіне кіріп, автордың атын, электрондық поштасын және телефонын, петицияның тақырыбы мен мазмұнын және қол жинаудың басталу және аяқталу күндерін көрсетуді қажет ететін нысанды ашуы керек.
Қолданыстағы ұсынысты қолдау үшін азамат тиісті бастамамен «Петицияға қол қою» түймесін басуы керек. Ашылған қойындыда сіз өзіңіздің атыңызды, тегіңізді, ЖСН/БСН, мобильді нөміріңізді және электрондық пошта мекен-жайыңызды көрсетуіңіз керек. Қол қою парағында, петицияға қол қою арқылы азамат «Дербес деректер және оларды қорғау туралы» Заңға сәйкес өзінің дербес деректерін жинауға және өңдеуге келісім беретіні жеке көрсетілген.
Сайтта қолдаушылар тізімімен де танысуға болады- ол үшін тегі, аты, қол қойылған күні мен уақыты көрсетілетін «Қол қоюшылар тізімі» қосымша бетіне өту қажет.
28.10.2020 жылғы мәліметтер бойынша, сайттағы қолдардың ең көп саны кинотеатрлардың жұмысын қалпына келтіру туралы петицияны жинады (28 910 қол қоюшы). Қолдардың ең аз санын KZ аймағында домендердің хостингі туралы петиция жинады (4 қол). Қазіргі уақытта сайтта барлығы 17 белсенді және 5 аяқталған петициялар бар.
Сайт тез танымалдыққа ие болуда: 2020 жылғы 21-28 қазан аралығында бір апта ішінде орналастырылған петициялар саны 7-ден 22-ге дейін өсті (17 белсенді және 5 аяқталған), қазақ тіліндегі бет пайда болды, қол қоюшылар саны 29 350-ден 53 640 адамға дейін өсті (48 393 белсенді петицияларда және 5 247 аяқталған петицияларда).
Дегенмен, қызметке қатысты сыни сұрақтар да кездеспей қоймады. Қазір дербес деректердің қалай сақталатыны және олардың сақталуы мен таратылмауы үшін кім жауапты екені белгісіз. Сайтта электрондық мекенжайдан басқа сайт иесі-ұйым туралы қандай да бір ақпарат жоқ info@otinish.kz және белсенді емес Talap баннері. Өтініш беруші де, оған қол қойған азаматтардың да деректерін тексеру мәселесі ашық болып қала береді: қолданыстағы функционалдылық өтініштерге бірнеше рет қол қоюға мүмкіндік береді, бұл дауыстардың «бұралуына» әкеледі.
2020 жылдың қазан айындағы өтініштердің заңнамалық базасы болмағандықтан, Otinish платформасы арқылы қол қойылған бастамалар заңды салдарға әкелмейді. Бұдан басқа, платформаның дербес деректерді жинауын және осы жинақтауды жүзеге асырушы заңды тұлғаның (сайт иесі мен оның реквизиттері) нақты нұсқауының жоқтығын ескере отырып, платформаның қолданыстағы түрін тек өз тәуекеліңізбен ғана пайдалана аласыз.
Әзірлеушілер барлық кемшіліктерді ескеріп, мұрағатты ұйымдастырып, пайдаланушыларды сайттың иесі және жеке деректерді сақтау саясаты туралы хабардар етуі керек.
